Erik
Erik; meyvesi yenen gülgiller familyasından ilkbahar da öncelikle çiçek açan daha sonra meyve veren ağaçların ve bu ağaçlarda yetişen meyvelerin ortak adıdır. Türkiye'de çok yüksek yerlerde ve Güney Doğu Anadolu'nun çok kurak yerleri haricinde her bölgede yetişmektedir. Ana vatanı Anadolu olan erikler göçler ile Dünyanın farklı bölgelerine gitmiş ve burada yetişmeye devam etmiştir.
Türkiye'de 200'ün üstünde çeşidi bulunmaktadır. Erik ağaçları tür ve çeşitlerine göre iri boylu ağaçlar, küçük boylu ağaçlar ve çalı şeklinde bulunmaktadır. Erik ağacı çeşitli toprak tipinde yetişmek ile en iyi olarak besin maddelerince zengin, humuslu, sıcak, yeteri kadar nemli, orta derin ve derin topraklarda iyi yetişmektedirler. Kültür erik çeşitleri çelik ve aşı ile üretilmektedirler. Fidanlıklarda en çok durgun göz aşısı kullanılmaktadır. Kültür erik çeşitleri için muhtelif erik türleri, şeftali, kayısı ve badem anaç olarak kullanılabilmektedir. Çekirdekten yetişen erik, hangi cinsten olursa olsun, ilk olarak yaban eriği olmaktadırlar. Bu fidanlara iyi cinsten aşı yapılarak istenilen cins erik ağacı elde edilmektedir. Erik ağacı 5-6 yaşına gelince yemiş verirler. İyi bakılırsa her ağaçtan yılda 40 kilo kadar erik alınabilmektedir. Bir erik ağacı 35-40 yıl kadar yaşayabilmektedir. İlk çıkan çakal eriğidir. Daha sonra sert, sulu ve iri olan can eriği çıkmaktadır. Bu tür de ekşidir. Yaza doğru papaz, mürdüm, tatlı üryani eriği çıkmaktadır.
Erik, içerisinde şekerler ve organik asitler bulunmaktadır.
Meyve olarak yenmektedir. Kurutularak pestili yapılmakta, kaynatılarak da hoşaf suyu ve posası sofralarımızda yer almaktadır. Bazı bölgeler de reçeline kahvaltı sofralarında görmek mümkündür. Erik bol miktarda B vitamini içermektedir, ayrıca potasyum ve magnezyum minerali açısından da zengin bir meyvedir. 100 gram taze eriğin içerisinde 66 kalori, 17.8 gram karbonhidrat, 299 miligram potasyum, 17 miligram fosfor, 2 miligram sodyum, 18 miligram potasyum, 0.5 miligram demir, 0.4 miligram lif içermektedir. Ayrıca A, B1, B2, B3, B6, C, E vitaminlerini de içerisinde barındırmaktadır. Erik vücuda güç ve enerji verir, beden ve zihin yorgunluğunu gideren kişinin sinirlerini sakinleştirmeye yardımcı olan kansızlığa iyi gelen bu besin sindirim sistemine de faydalıdır. İştah açıcı özelliğinin yanı sıra hazmı kolaylaştırmaktadır. İdrar söktürücü bulunmak ile beraber, içerisinde meyve şekerleri, selüloz bolca bulunduğu için perhiz yapanlar ile kabızlık çekenlere tavsiye edilmektedir. Bu arada, romatizmal hastalıklarda, tansiyon yüksekliğinde, damla hastalığında, böbrek iltihabı olan kişilere pişmiş olarak verilmesi uygun olmaktadır. Bağırsak yumuşatıcı, müshil olarak kullanılmak üzere kaynatılırken suya temiz bir bez içinde 5-10 gram kadar sinameki konulması yaygın bir usuldür. Ayrıca hamilelik döneminde çok sık aş erilen yiyecekler arasındadır. Ağacının yaprakları kaynatılıp suyu ile gargara yapılması bademcik iltihaplarına fayda sağlamaktadır.
19.01.2024 02:45:37
Erik ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
